دیگر خبری از مراسم صبحگاه سربازها و صدای منظم کوبیدن شدن پوتینها به زمین نیست. تپه سرباز، آن تپه تاریخی اراضی جنوب اوین اکنون دیگر جای خود را به ردیف آپارتمانها و برجها داده و هیچ نشانی از ایام گذشته ندارد.
همشهری آنلاین – حسن حسنزاده: با وجود این، هنوز هم اهالی اوین و موسفیدان این آبادی کهن شمیران، اراضی جنوبی محله را تپهسرباز میخوانند. تپهای تاریخ که قدمت آن نه دوران قاجار و زمانی که سربازخانه بود، بلکه به قرنها پیش باز میگردد.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
همان طور که از نام تپه سرباز پیداست، چند دهه پیش بلندیهای این بخش از اوین محلی برای تمرین نظامی سربازها بود. قدیمیهای محله میگویند دو قرن پیش این تپه در محاصره زمینهای کشاورزی و کشتزارهای جنوب اوین بود و دوران قاجار نیز بر بلندای تپه سربازخانهای ساخته بودند تا نظامیان با انواع تمرینهای رزمی حسابی آبدیده شوند. دوران افول و تغییر کاربری تپه سرباز اما از دهه ۴۰ آغاز شد. در این دوران بخشهایی از اراضی تپه به دانشگاه ملی واگذار شد و بخشهای دیگری از آن نیز ۲ دهه بعد فروخته شد تا در گوشه گوشه آن آپارتمانهای بلندبالا ساخته شود.
تپه سرباز اما از این رو میان اهالی اوین هنوز نامی آشناست چون کاربریهای دیگری هم داشت و با جریان زندگی آنها پیوند خورده بود. «سید مهدی اعرابی» شمیرانپژوه و یکی از اهالی قدیمی اوین دراینباره میگوید: «تپه سرباز در ماه مبارک رمضان برای اهالی اوین اهمیت ویژهای داشت؛ چرا که بلندیهای این تپه به محلی برای رویت هلال ماه شوال تبدیل میشد و بزرگان و علمای اوین برای رویت ماه و اعلام عید فطر بر فراز این تپه میایستادند. تپه سرباز کاربریهای دیگری هم داشت؛ از جمله اینکه دشتبانها برای حفاظت از زمینها در هنگام چرای دام و نظارت بر نحوه چرای دامها و نیز میرابها هم برای تقسیم عادلانه آب از بلندیهای این تپه استفاده میکردند.»
تپه سرباز اما قدمت چند هزار ساله دارد. گواه این ادعا اشیای باستانی مربوط به هزاره اول و دوم قبل از میلاد است که در اکتشافات باستانشناسی سال ۱۳۴۶ در بخش غربی تپه به دست آمد. گواه دیگر این ادعا سخنان سیفالله کافرد باستانشناس معروف معاصر است که اعتقاد داشت قرنها پیش در تپه سرباز قلعهای وجود داشت که البته از گزند هجوم نظامیان در امان نماند.