بزرگ شدن قلب به‌خودی خود یک بیماری قلبی نیست، بلکه نشانه یک بیماری زمینه‌ای است که منجر به فعالیت بیشتر از حد طبیعی قلب شده است. نام دیگر این مشکل قلبی کاردیومگالی است. قلب یک پمپ ماهیچه‌ای به‌اندازه یک‌مشت گره‌کرده است که وظیفه انتقال خون و مواد موردنیاز مانند غذا و اکسیژن را در بدن به عهده دارد. قلب از حیاتی‌ترین و مهم‌ترین اندام‌های بدن است که بیمار شدن آن مشکلات زیادی برای فرد ایجاد می‌کند.
شناخت بیماری هایی که عامل کاردیومگالی هستند برای سلامت ما مهم است؛ چراکه اگر این بیماری درمان نشود می‌تواند خطرات بیشتری برای ما به همراه داشته باشند و عوارضی جبران ناپذیر بجای بگذارند. در ادامه قصد داریم به بررسی و شناخت این عوامل و راه های درمان و پیشگیری از کاردیومگالی بپردازیم.
کاردیومگالی مانند دیگر بیماری‌های قلبی از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر علائم بزرگ شدن قلب یا عوامل خطر آن را دارید، حتما باید تحت نظر متخصص قلب و عروق در دکترتو باشید. در دکترتو می‌توانید به‌راحتی با دکتر قلب مشاوره آنلاین یا تلفنی داشته باشید و هر زمان که خواستید از پزشکتان نوبت اینترنتی بگیرید.
آیا بزرگ شدن قلب بیماری قلبی است؟
کاردیومگالی یا بزرگ شدن قلب یک بیماری قلبی مجزا نیست، بلکه نشانه‌ای از وجود یک بیماری دیگر است. اصطلاح کاردیومگالی یا قلب بزرگ‌شده به بزرگ شدن این اندام در هر نوع آزمایش تصویربرداری، مانند عکس قفسه سینه، اشاره دارد. پس از تشخیص اولیه این مشکل، آزمایش‌های دیگری برای تشخیص عاملی که باعث بزرگ شدن قلب شده، انجام می‌شود.
آسیب قلبی و انواع خاصی از بیماری های قلبی می‌تواند باعث بزرگ شدن قلب شود. گاهی اوقات استرس و فشارهای کوتاه‌مدت و دوره‌ای روی بدن، مانند بارداری، می‌تواند عاملی برای این عارضه باشد. بسته به شرایط، کاردیومگالی ممکن است موقت یا دائمی باشد. پزشک برای درمان بزرگ شدن قلب ممکن است از داروها، اقدامات پزشکی یا جراحی کمک بگیرد.
علت بزرگ شدن قلب چیست؟
از نظر فیزیولوژیکی علل کاردیومگالی به بیماری‌ها و مشکلات دیگری که منجر به فعالیت بیش از حد عضله قلب می‌شود، مانند فشارخون بالا یا بیماری‌های تیروئید مرتبط است.
شایع‌ترین علت بزرگ شدن قلب، انسداد قلب است که بر جریان خون قلب (بیماری عروق کرونر) و فشارخون بالا تأثیر می‌گذارد. دلایل دیگری هم می‌تواند منجر به این مشکل شود، مانند:
- عفونت ویروسی قلب
- دریچه قلب غیرطبیعی
- بارداری، با بزرگ شدن قلب در حوالی زمان زایمان (این مشکل کاردیومیوپاتی حین زایمان نامیده می‌شود).
- بیماری کلیوی که نیاز به دیالیز دارد.
- سوءمصرف الکل یا کوکائین
- عفونت HIV
- شرایط ژنتیکی و ارثی.
اغلب، هیچ علتی شناخته‌شده‌ای برای این مشکل قلبی وجود ندارد. پزشک شما ممکن است از این مشکل به‌عنوان کاردیومیوپاتی اتساع ایدیوپاتیک یاد کند.
بیماری عروق کرونری، فشار خون، بارداری، مشکلات دریچه قلب یا عفونت ویروسی قلب یا دیگر بیماری‌ها مانند بیماری کلیوی و برخی شرایط ژنتیکی می‌توانند باعث بزرگ شدن قلب شوند.
علائم بزرگ شدن قلب چیست؟
گاهی اوقات بزرگ شدن قلب هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند. البته در مواقعی هم علائم ظاهر می‌شوند که می‌توانند شامل موارد زیر باشد:
- تنگی نفس
- ریتم نامنظم قلب یا آریتمی قلبی یا تپش قلب
- ورم پا و مچ پا ناشی از تجمع مایعات (اِدم)
- خستگی
- سرگیجه.
علائمی که نشان‌دهنده یک موقعیت اورژانسی پزشکی هستند و نیاز به اقدامات فوری دارند عبارت‌اند از:
- درد قفسه سینه
- مشکل در نفس کشیدن
- درد در بازوها، کمر، گردن یا فک شما
- غش کردن.
آیا بزرگ شدن قلب خطرناک است؟
وقتی قلب شما بزرگ شده است، به این معنی است که قلب شما یا بخشی از آن ضخیم‌تر یا کشیده شده است. این امر باعث می‌شود که عملکرد قلب تا حدی مختل شود و قلب برای پمپاژ مؤثر خون در سراسر بدن با مشکلاتی مواجه شود. به همین دلیل، داشتن قلب بزرگ شده، خطر ابتلا به دیگر بیماری‌های قلبی مانند نارسایی یا سکته قلبی را افزایش می‌دهد.
تحقیقات نشان می‌دهد که داشتن قلب بزرگ اغلب نشانه این است که شما یک بیماری قلبی جدی دارید که نیاز به درمان دارد. بدون درمان علت زمینه‌ای، سلامتی و حتی زندگی شما ممکن است در خطر باشد.
ازآنجایی‌که بسیاری از افراد مبتلا به کاردیومگالی هیچ علامتی ندارند، ممکن است ندانند که مشکلی وجود دارد. در واقع، برخی از مردم خودشان نمی‌دانند که قلبشان بزرگ شده است. فقط زمانی که پزشک آزمایش‌های تصویربرداری را برای بررسی دقیق‌تر قلب آنها تجویز کند به وجود مشکل قلبی پی می‌برند. صرف‌نظر از اینکه می‌دانید کاردیومگالی دارید یا خیر، بر سلامت بدن شما تأثیر می‌گذارد.
فکر می‌کنی علائم بزرگ شدن قلب داری؟
برای اطمینان از متخصص مشاوره بگیر.
عوارض بزرگ شدن قلب چیست؟
شرایطی که باعث کاردیومگالی می‌شود می‌تواند به عضله قلب آسیب برساند. این شرایط در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به عوارض جدی بشوند، مانند:
- نارسایی قلبی. هنگامی که بطن چپ بزرگ می‌شود، می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود. در این حالت قلب قادر به پمپاژ خون کافی به بدن نیست.
- لخته شدن خون. وقتی قلب به طور مناسبی خون را پمپ نمی‌کند، خون می‌تواند جمع شده و به‌صورت لخته دربیاید. یک لخته خون می‌تواند به مغز برود و در یکی از رگ‌های خونی مغز گیر کند و باعث سکته مغزی شود.
- سوفل قلب. هنگامی که دریچه‌های قلب شما به‌درستی بسته نمی‌شوند، صدایی غیرعادی به نام سوفل ایجاد می‌کنند. صداهای قلب که ناشی از بسته‌شدن دریچه‌ها هستند در پزشکی و شناسایی برخی بیماری‌ها اهمیت بالایی دارد. به صداهای غیرمعمول قلب که ناشی از مشکلات قلبی است، سوفل قلب گفته می‌شود.
- سکته قلبی. اگر قلب شما بزرگ شده باشد، ممکن است خون کافی دریافت نکند که می‌تواند منجر به ایست و یا سکته قلبی شود. ممکن است قلب به‌درستی کار نکند که حتی می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی شود.
تشخیص کاردیومگالی چگونه انجام می شود؟
به گفته Mayoclinic برای تشخیص کاردیومگالی معمولاً یک معاینه فیزیکی انجام می‌شود و در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سؤالاتی از شما می‌پرسند. آزمایشاتی که ممکن است برای کمک به تشخیص کاردیومگالی و شناسایی علت آن انجام شود عبارت‌اند از:
- آزمایش‌های خون. آزمایش خون ممکن است به تأیید یا رد شرایطی که می‌تواند باعث بزرگ شدن قلب شود کمک کند. اگر بزرگ شدن قلب همراه با درد قفسه سینه یا سایر علائم سکته قلبی رخ دهد، ممکن است آزمایش خون برای بررسی سطوح مواد موجود در خون ناشی از آسیب عضله قلب انجام شود.
- X-Ray قفسه سینه. رادیوگرافی قفسه سینه می‌تواند به نشان‌دادن وضعیت ریه‌ها و قلب کمک کند. اگر قلب در عکس رادیوگرافی بزرگ شود، معمولاً آزمایش‌های دیگری برای تعیین واقعی بودن بزرگ شدن و یافتن علت موردنیاز است.
- الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) یا نوار قلب. این آزمایش سریع و بدون درد، فعالیت الکتریکی قلب را اندازه‌گیری می‌کند. تکه‌های چسبنده (الکترود) روی قفسه سینه و گاهی اوقات بازوها و پاها قرار می‌گیرند. سیم‌ها الکترودها را به یک کامپیوتر متصل می‌کنند که نتایج آزمایش را نمایش می‌دهد. ECG می‌تواند نشان دهد که ضربان قلب خیلی سریع است یا خیلی کند.
- تست ورزش یا تست استرس. این آزمایش‌ها اغلب شامل راه‌رفتن روی تردمیل یا دوچرخه‌سواری ثابت درحالی‌که قلب تحت نظارت است. تست‌های ورزش به نشان‌دادن واکنش قلب به فعالیت بدنی کمک می‌کند. اگر نمی‌توانید ورزش کنید، ممکن است داروهایی به شما داده شود که اثر ورزش را بر قلب شما تقلید می‌کنند.
- سی‌تی‌اسکن قلب یا ام‌آرآی. شما روی یک میز در داخل دستگاه دراز می‌کشید. یک لوله اشعه ایکس (سی‌تی‌اسکن) یا امواج مغناطیسی و رادیویی (ام‌آرآی) در داخل دستگاه در اطراف بدن شما می‌چرخد و تصاویر قلب و قفسه سینه شما را جمع‌آوری می‌کند.
بیشتر بخوانید: علائم و راه های تشخیص بیماری های قلبی
بهترین روش تشخیص کاردیومگالی چیست؟
درمان بزرگ شدن قلب
درمان کاردیومگالی بر مدیریت علت یا بیماری زمینه‌ای که علت آن است تمرکز دارد. فوق تخصص قلب و عروق شما ممکن است باتوجه‌به نوع بیماری زمینه‌ای داروهایی را برای شما تجویز کند.
دارو درمانی برای کاردیومگالی شامل موارد زیر است:
- داروهای ضدآریتمی برای نگه‌داشتن ضربان قلب در یک ریتم طبیعی.
- مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) برای کاهش فشارخون.
- مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs) برای کاهش فشارخون.
- داروهای ضدانعقاد برای کاهش خطر لخته شدن خون.
- مسدود کننده‌های بتا برای کنترل فشارخون و بهبود عملکرد قلب.
- داروهای دیورتیک (قرص‌های نمک یا قرص‌های آب) برای کاهش میزان سدیم و آب در بدن شما.
به جز داروها، درمان بزرگ شدن قلب ممکن است شامل روش‌های درمانی یا جراحی‌های زیر باشد:
- برای کمک به ضربان قلب خود، یک ضربان‌ساز کاشت کنید تا ضربان قلب یکنواختی داشته باشد.
- یک دستگاه دفیبریلاتور قلبی (ICD) قابل کاشت قرار دهید، دستگاهی که می‌تواند قلب شما را دوباره به ریتم شوک برساند.
- دریچه قلب آسیب‌دیده را تعمیر یا تعویض کنید.
- عمل بای‌پس عروق کرونر یا قراردادن استنت.
درمان خانگی
اگر کاردیومگالی یا هر نوع بیماری قلبی دارید، پزشک شما احتمالاً پیروی از یک سبک زندگی سالم برای قلب را توصیه می‌کند. چنین سبک زندگی معمولاً شامل موارد زیر است:
- کاهش یا اجتناب از مصرف نمک
- محدودکردن مصرف چربی‌های اشباع و ترانس
- خوردن مقدار زیادی سبزی‌ها، میوه‌ها و غلات کامل
- پرهیز یا محدودکردن مصرف الکل و کافئین
- ورزش منظم و کنترل وزن
- کنترل عوامل خطر بیماری قلبی، از جمله دیابت، کلسترول بالا و فشارخون بالا.
راه های پیشگیری از بزرگ شدن قلب چیست؟
اگر سابقه خانوادگی کاردیومگالی دارید، با دکتر قلب در دکترتو در مورد مدیریت خطرات ابتلا به این عارضه و اینکه چه کارهایی می‌توانید انجام دهید، مشورت کنید. همچنین ممکن است لازم باشد که تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنید، تغییراتی مانند:
- از یک رژیم غذایی سالم برای قلب استفاده کنید.
- در اکثر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
- فشارخون و کلسترول خود را مدیریت کنید.
- سیگار را ترک کنید و از مصرف مواد مخدر خودداری کنید.
- هر شب هشت ساعت بخوابید.
- الکل را در حد اعتدال بنوشید.
بیشتر بخوانید: ۱۰ گام موثر در پیشگیری از بیماری قلبی
بزرگ شدن قلب در سالمندان
افراد مسن در معرض افزایش خطر بزرگ شدن قلب هستند. با افزایش سن، عروق ما مقداری خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. این سفت‌وسخت شدن رگ‌های خونی باعث فشارخون بالا می‌شود که یک عامل خطر برای بزرگ شدن قلب است. بهتر است افراد به‌ویژه در سنین بالاتر از چکاپ دوره‌ای قلب استفاده کنند و از نظر وجود بیماری‌ها و علائم آنها معاینه شوند. همیشه این جمله معروف که پیشگیری بهتر از درمان است را شنیده‌ایم. در اینجا نیز اگر زودتر به وجود بیماری پی ببریم درمان و پیشگیری از خطرات جدی‌تر مراحل آسان‌تری دارد.
رژیم غذایی مناسب برای کاردیومگالی چیست؟
استفاده از رژیم غذایی مناسب به‌طورکلی برای حفظ سلامتی کامل بدن لازم است. قلب نیز از این قانون پیروی می‌کند و برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی و مشکلات آن مانند کاردیومگالی می‌توان از رژیم غذایی مناسب بهره‌مند شد. این رژیم غذایی بهتر است شامل مغزها، سبزی‌ها، میوه‌ها، حبوبات و غلات کامل باشد.
رژیم غذایی و ورزش منظم از مهم‌ترین راه‌های حفظ سلامتی و پیشگیری برای اکثریت بیماری‌ها هستند. شما می‌توانید با مشورت با پزشک و در نظر گرفتن شرایط زندگی و بدنی خود از رژیم مناسب و بخصوصی استفاده کنید. به‌طور کلی رعایت رژیم غذایی مطابق با هرم غذایی استاندارد از ساده‌ترین راه‌های داشتن تغذیه مناسب و حفظ سلامتی است.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
قلب بزرگ شده قلبی است که اندازه آن بزرگ‌تر از حد معمول باشد. برخی از افراد ممکن است به دلیل یک بیماری موقت، مانند بارداری، قلب بزرگی داشته باشند. همچنین برخی بیماری‌های زمینه‌ای، مانند فشارخون بالا یا کاردیومیوپاتی، ممکن است منجر به کاردیومگالی شود. شما می‌توانید با داشتن یک سبک زندگی سالم و مدیریت عوامل خطر از بروز کاردیومگالی پیشگیری کنید. اگرچه کاردیومگالی ممکن است از بین نرود، اما بیشتر افراد می‌توانند با درمان مناسب این بیماری را به‌خوبی مدیریت کنند.
کاردیومگالی مانند دیگر بیماری‌های قلبی از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر علائم بزرگ شدن قلب یا عوامل خطر آن را دارید، حتما باید تحت نظر متخصص قلب و عروق در دکترتو باشید. در دکترتو می‌توانید به‌راحتی با متخصص قلب مشاوره آنلاین یا تلفنی داشته باشید و هر زمان که خواستید از پزشکتان نوبت اینترنتی بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!