شب یلدای عروس و داماد | وظیفه خانواده داماد | وظیفه خانواده عروس | کادوی شب یلدا برای تازه عروس | کادوی شب یلدا برای داماد
شب یلدا یا چله از به یادماندنی ترین شب های سال است که همه خانواده های ایرانی طبق سنت قدیمی آن را جشن می گیرند، اگر بخواهیم رسم و رسوم شب یلدا را به صورت فهرست وار بنویسیم لیست بلند بالایی از آداب زیبا و پسندیده ای خواهیم داشت که پشت هر یک معنا و مفهوم عمیقی نهفته است.
یکی از سنت های قشنگی که در اولین شب یلدای عروس و دامادها به آن توجه ویژه ای می شود هدیه بردن برای تازه عروس ها می باشد، خانواده داماد وظیفه خود می دانند در شب یلدا مهمان خانواده نو عروس خود شده و کادوی شب یلدای عروس را به او تقدیم کنند.
در این مطلب کوکا قصد داریم درباره آداب و رسوم شب یلدا برای عروس و دامادها صحبت کنیم، با ما همراه باشید.
شب یلدای عروس و داماد
رسم است در دوران عقد یا اولین سال ازدواج عروس و داماد، خانواده داماد شب نشینی شب یلدا را در منزل خانواده عروس بگذراند. این مراسم که به آن شب چله ای نیز گفته می شود آداب خاصی دارد.
خانواده عروس سعی می کند تا حد توان خود مراتب مهمان نوازی و احترام در مقابل خانواده داماد را به جا آورد و خانواده داماد نیز با تقدیم هدیه و اصطلاحا کادوی شب یلدا محبت و علاقه خود را به عروس خانم و خانواده اش ابراز می کند.
درباره علت مراسم شب چله ای بسیاری معتقدند در گذشته که مانند امروز راه های زیادی برای ارتباط و آشنایی هر چه بیشتر بین خانواده ها نبوده است مراسمی همچون شب یلدا بهانه ای می شد تا خانواده ها ساعت های طولانی در کنار هم بوده و فرصت بیشتری برای صحبت و آشنایی داشته باشند.
شب چله ای یکی از روش های ابراز ارادت و علاقه خانواده داماد به نو عروس نیز می باشد. به علاوه در قدیم آقا داماد اجازه ملاقات های مکرر عروس خانم را نداشته و فقط در بعضی شب های خاص مثل شب یلدا می توانسته او را ببیند.
وظیفه خانواده داماد در شب یلدا
شیوه برگزاری مراسم شب یلدای عروس نسبت به گذشته تغییرات زیادی داشته است اما اصل سنت که همان بردن کادو و هدایای مخصوص شب یلدا توسط خانواده داماد می باشد همچنان مثل سابق انجام می شود.
در قدیم خانواده آقا داماد هدایای خود را به همراه آجیل، انار، هندوانه، کدو تنبل، کله قند، نقل و تنقلات دیگر روی سینی یا طبق هایی قرار داده و به زیباترین شکل ممکن تزیین می کردند، سپس داماد و اعضای خانواده اش طبق ها را روی سر گذاشته و به خانه عروس می بردند.
امروزه حداقل در شهرهای بزرگ دیگر خبری از طبق های بزرگ نیست و از تزیینات مدرن و برجسته تری برای این منظور استفاده می شود، به عنوان مثال معمولا هندوانه به شکل های خاص برش خورده و علاوه بر موارد ذکر شده ژله های رنگارنگ، شیرینی جات مختلف و حتی گاهی کیک نیز در میان خوراکی ها دیده می شود.
تزیین هدایای شب یلدا برای عروس اغلب با روبان های قرمز رنگ انجام می شود که نشانه ای از عشق و علاقه می باشد.
گاهی خانواده داماد تزیین مجلسی شب یلدا را به افراد حرفه ای در این زمینه (مانند افرادی که در گل آرایی و تزیین سفره عقد تجربه دارند) می سپارد تا اصطلاحا سنگ تمام بگذارد.
هدیه ویژه خانواده داماد به عروس خانم تا حد زیادی به توانایی مالی و سنت های رایج در میان خانواده ها بستگی دارد، برای برخی خانواده ها مهم است کادویی شب یلدا حتما جواهر آلات باشد و در برخی خانواده ها پوشاک زمستانی مانند پالتو و کفش به عروس خانم پیشکش می شود.
ناگفته نماند در شهرها و فرهنگ های مختلف ایران ممکن است سنت های خاص نیز وجود داشته باشد، مثلا در اصفهان هدایای داماد که به آن ها خوانچه نیز گفته می شد شامل غذاهای محلی نیز بوده است، همچنین گفته شده مردم قدیم اصفهانی چند صندوق از میوه های مختلف تهیه می کردند و به منزل عروس می فرستادند که فردای شب چله بین فامیل پخش می شده است.
در مازندران نیز رسم بوده خانواده داماد برای شب چله خرجی می فرستاد، یعنی هر چیزی که خانواده عروس در این شب به آن نیاز داشت را برایش فراهم می کرد.
اگرچه در گذشته نیز تزیینات و متنوع بودن پیشکش های خانواده داماد اهمیت زیادی داشته است و نشان احترام گذاشتن به خانواده عروس تلقی می شده اما امروزه برخی خانواده ها به چشم و هم چشمی و مجلل کردن هر چه بیشتر مراسم دامن زده اند و این شب خجسته که در اصل برای آشنایی بیشتر و گذراندن اوقات خوش در کنار هم می باشد را به یک شب پر استرس تبدیل کرده اند.
وظیفه خانواده عروس در شب یلدا
خانواده عروس خانم نیز با توجه به رسم و رسوم به جا مانده از قدیم، در شب یلدا خود را برای میزبانی و پذیرایی از خانواده داماد آماده می کند.
آن ها معمولا برای هر چه بهتر شدن مراسم شب چله، از بزرگترهای فامیل دعوت می کنند و سفره شب یلدا را رنگین تر از سال های قبل می چینند که نشانه احترام هر چه بیشتر به خانواده داماد می باشد.
سفره شب یلدا شامل میوه های مخصوص این شب از جمله انار، هندوانه، کدو حلوایی و همچنین آجیل، شیرینی جات و غیره می باشد. عروس خانم برای این که ذوق هنری و سلیقه خود را به همگان از جمله آقا داماد نشان دهد معمولا مسئولیت میوه آرایی و سفره آرایی را بر عهده می گیرد و دختران خانواده یا فامیل نیز در این کار به او کمک می کنند.
در برخی شهرها رسم است خانواده عروس نیز در همان شب هدیه ای به آقا داماد پیشکش می کند که می تواند پوشاک، ساعت یا حتی سکه طلا باشد در حالی که در برخی فرهنگ ها مرسوم است مراسم شب یلدای سال بعد را خانواده عروس مهمان خانواده داماد شده و برای آقا داماد هدیه می برد.